ΒΟΙΩΤΙΚΟΣ ΟΡΧΟΜΕΝΟΣ-ΛΙΒΑΔΕΙΑ

Μία Κυριακάτικη περιήγηση στον Ορχομενό της Βοιωτίας για να φθάσουμε στους ανατολικούς πρόποδες του Υφάντειου λόφου (ανατολική άκρη του Ακόντιου όρους)όπου βρίσκεται ένα από τα πιο έξοχα και εντυπωσιακά μνημεία των Μινυών. Ο μυκηναϊκός θολωτός τάφος, γνωστός σαν «Θησαυρός του Μινύα» (μέσα του 13ου π.Χ. αιώνα)και το αρχαίο Θέατρο της ύστερης Κλασικής εποχής (τέλη 4ου αι.) πρέπει να αποτελούσαν αξιοθέατα της περιοχής τουλάχιστον μέχρι και το 2ο αιώνα μ.Χ., όταν επισκέφθηκε τον Ορχομενό ο περιηγητής Παυσανίας και με θαυμασμό περιέγραψε την κατασκευή της θόλου. O Παυσανίας όταν επισκέφθηκε τον μνημειώδη θολωτό τάφο του 13ου αιώνα π.Χ. θαύμασε τον τρόπο κατασκευής του, αντιπαραβάλλοντάς τον με τα κυκλώπεια τείχη της Τίρυνθας και τις πυραμίδες της Αιγύπτου (Παυσανίου, Βοιωτικά ΙΧ, 38). Για τους αρχαιολόγους ο τάφος του Μινύα, τόσο για την τεχνική του τελειότητα, όσο και για την εσωτερική του διακόσμηση, θεωρείται ανώτερος του τάφου του Ατρέως των Μυκηνών κι ένα από τα πιο έξοχα μνημεία της παγκόσμιας αρχιτεκτονικής. 

Συνεχίζοντας θα επισκεφτούμε τον περίφημο ναό της Παναγίας της Σκριπού, ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της πρώιμης Μεσοβυζαντινής εποχής, που χτιστικε το 873. Στο καθολικό της Μονής της Παναγίας Σκριπού σώζεται η κτητορική επιγραφή, η οποία αναφέρεται στον «Λέοντα, τον πανεύφημο βασιλικό πρωτοσπαθάριο» που ίδρυσε τον ναό τον καιρό του Βασίλειου Α΄ του Μακεδόνα.
Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο, με προεξέχουσες τις κεραίες του σταυρού και στενό νάρθηκα δυτικά. Στην τοιχοδομία του έχει χρησιμοποιηθεί άφθονο έτοιμο αρχαίο υλικό (όπως συμβαίνει σε πολλούς χριστιανικούς ναούς της Βυζαντινής εποχής) το οποίο προέρχεται από τα κοντινά της ιστορικής πόλης του Ορχομενού. Έτσι, έχουν χρησιμοποιηθεί σπόνδυλοι κιόνων, πελεκημένα αγκωνάρια, ακόμη και επιτύμβιες στήλες που δημιουργούν απροσδόκητα κοσμήματα και αποχρώσεις στους μεγάλους επίπεδους τοίχους. Λέγεται, άλλωστε, ότι η Σκριπού οφείλει το προσωνύμιο της στις πολλές επιγραφές, τα σκρίπτα, που τη διακοσμούν έως σήμερα.

Απολαμβάνουμε την βόλτα μας πλάι στα ήρεμα νερά για να συναντήσουμε την Ακιδαλία πηγή της Αφροδίτης ή πηγή των Χαρίτων. Είναι σε θέση πλούσια σε φυσική ομορφιά και στολισμένη με θρύλους και μύθους. Σ' αυτήν οι αρχαίοι Ορχομένιοι κατέβαιναν για νερό από πελεκημένη στο βράχο σκάλα, γιατί μέχρι εκεί έφτανε η λίμνη της Κωπαΐδας.

Κατά την ελληνική μυθολογία εδώ γεννήθηκαν οι θυγατέρες του Δία και της Ευρυνόμης, οι τρείς Χάριτες που συνόδευαν τη θεά Αφροδίτη. Η Αγλαΐα (λάμπουσα), η Ευφροσύνη (χαρά της ψυχής), και η Θάλεια (ανθίζουσα τα φυτά), και εδώ έλουζαν την Αφροδίτη, την αρωμάτιζαν και την έντυναν με τον "αμβρόσιο πέπλο" που τον ύφαιναν αυτές οι ίδιες.

Επόμενος σταθμός της σημερινής περιήγησης μας η Λιβαδειά όπου θα απολαύσουμε την βόλτα μας πλάι στα νερά της Έρκυνας, τα νερά της μνήμης και της λησμοσύνης!

O ποταμός της Έρκυνας πηγάζει από το νότιο τμήμα της Λιβαδειάς, διασχίζει το κέντρο της πόλης και εκβάλλει στον Βοιωτικό Κηφισό. Η περιοχή των πηγών του ποταμού, γνωστή ως Κρύα αποτελεί κύριο τόπο αναψυχής και περιπάτου, με κύρια χαρακτηριστικά τα αιωνόβια πλατάνια, τους μικρούς καταρράκτες και τα πέτρινα τοξωτά γεφύρια. Τα ορμητικά νερά του ποταμού χρησίμευαν τον 19ο αιώνα, ώστε να κινούνται οι τροχοί των μύλων και οι μηχανές των εργοστασίων, συμβάλλοντας καθοριστικά στη βιομηχανική ανάπτυξη της πόλης με εκκοκκιστήρια, πιεστήρια, νηματουργεία, κλωστήρια, αλευρόμυλους και νεροτριβές. Σήμερα, ο Νερόμυλος και η Νεροτριβή αποτελούν δύο χαρακτηριστικά κτήρια εκείνης της εποχής.

Στην περιοχή που βρίσκονται οι πηγές, λειτουργούσε κατά την αρχαιότητα ένα “παράξενο” μαντείο, το μαντείο του Τροφωνίου Διός. Η ιδιαιτερότητα του μαντείου έγκειται στο γεγονός ότι βρισκόταν μέσα σε σπήλαιο και στη διαδικασία που έπρεπε να ακολουθήσουν, όσοι ήθελαν να πάρουν χρησμό. Οι επισκέπτες έπιναν αρχικά το νερό της Λήθης για να ξεχάσουν όσα είχαν στο μυαλό τους και μετά το νερό της Μνήμης για να θυμούνται όσα θα ακούσουν μέσα στο μαντείο. Για να πάρουν τον πολυπόθητο χρησμό, έπρεπε να συρθούν ανάσκελα σε μια υπόγεια τρύπα, κρατώντας μελόπιτες για τα ερπετά που θα συναντούσαν. Εκεί παρέμεναν για ώρες, ίσως και ημέρες, πριν επιστρέψουν στα εγκόσμια. Πριν αποχωρήσουν, εκμυστηρεύονταν συχνά συντετριμμένοι από όσα είδαν και άκουσαν, στους ιερείς. Για να συνέλθουν από την απόκοσμη εμπειρία τους και να ευθυμήσουν ξανά, για τους περισσότερους, περνούσε πολύ καιρός....

Τέλος θα απολαύσουμε το γεύμα μας σε κάποιο από τα ταβερνάκια στον πλακόστρωτο πεζόδρομο πλάι στα γάργαρα νερά.

Παίρνουμε το δρόμο της επιστροφής, γεμάτοι, νέες γνώσεις, εικόνες και αναμνήσεις.

Επιστροφή στην Αθήνα στις 20.00.

Ξεναγός μας ο κ. Γεώργιος Μοστράτος, διδάκτωρ Κλασικής Αρχαιολογίας, μόνιμος αρχαιολόγος του Υπουργείου Πολιτισμού (ΟΔΑΠ) και πιστοποιημένος ξεναγός.

Εισιτήριο εισόδου στον Θολωτό τάφο & Θέατρο: Δωρεάν 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Κατά την επίσκεψη σε ανοικτούς αρχαιολογικούς χώρους είναι σημαντικό να φοράτε κατάλληλα αντιολισθητικά υποδήματα (αθλητικά ή κατά προτίμηση πεζοπορικά). Να έχετε μαζί σας νερό, καπέλο, αντιηλιακό, αδιάβροχο και ελαφρύ σνακ και εφόσον χρειάζεσθε και πεζοπορικά μπατόν.